#19 – Ενδοοικογενειακή βία – Δανάη Τζανετάκη

Δανάη Τζανετάκη – Δικηγόρος

danaitzanetaki@gmail.com

τηλ. 2310656260

Κωνσταντίνα Μοσχοτά – Αντιπρόεδρος στο Καταφύγιο της Γυναίκας

www.katafygiogynaikas.org

Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο που δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα στην κουλτούρα, στην εθνικότητα, στη γλώσσα, στη θρησκεία, στο χρώμα, στη κοινωνικο-οικονομική τάξη.

Πρόκειται για την πιο αποτρόπαιη μορφή βίας, γιατί δεν τελείται από οποιοδήποτε δράστη, αλλά από άτομα προς τα οποία το θύμα έχει απόλυτη εμπιστοσύνη και στα χέρια των οποίων μάλιστα έχει εναποθέσει την εξέλιξη της ζωής του: τους γονείς του, τον σύντροφό του, με μια λέξη ανθρώπους που τους θεωρεί «δικούς» του και σίγουρα πάντως, όχι ξένους.

Το χειρότερο είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα θύματα δεν αναγνωρίζουν ότι θυματοποιούνται είτε λόγω του νεαρού της ηλικίας τους είτε γιατί πιστεύουν ότι η κακοποίηση είναι φυσιολογική συμπεριφορά την οποία πρέπει να υπομένουν ενώ η ενημέρωση πάνω σε αυτό το θέμα είναι ελλιπής. 

Ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία

Η Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 από 11/3/11 έως 16/11/16 δέχθηκε 26.548 κλήσεις και 346 ηλεκτρονικά μηνύματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ:

13 εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρώπη είχαν κακοποιηθεί σωματικά έναν χρόνο πριν πραγματοποιηθεί η μελέτη και

3,7 εκατομμύρια είχαν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση στο ίδιο διάστημα.

1 στις 3 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχει πέσει θύμα σωματικής ή σεξουαλικής επίθεσης.

25% των Ελληνίδων έχει υπάρξει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας από την ηλικία των 15 ετών και άνω

Αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός ότι η ενδοοικογενειακή κακοποίηση συνιστά την πρώτη αιτία αναπηρίας και θανάτου για τις Ευρωπαίες γυναίκες ηλικίας 16 έως 44 ετών, ξεπερνώντας ακόμη και τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και τον καρκίνο.

H δημοσιοποίησή του φαινομένου αποτελεί ακόμη «ταμπού» και δεν καταγγέλλεται όσο συχνά τελείται. Περίπου μόνο ένα στα 20 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην Ευρώπη καταγγέλλεται στην αστυνομία. 

Η συζυγική κακοποίηση δεν είναι ένα ξαφνικό και τυχαίο γεγονός αλλά είναι μία κατάσταση δυναμική. Τα ίδια τα θύματα συνήθως δεν αξιολογούν την για πρώτη φορά ασκούμενη εναντίον τους βία ως απαρχή μιας σχέσης κακοποίησης και προσπαθούν να υποβαθμίσουν το γεγονός και να ρυθμίσουν τη συμπεριφορά τους, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του συντρόφου τους, προκειμένου να αποφύγουν μία μελλοντική εκδήλωση βίαιης συμπεριφοράς, ελπίζοντας ότι αυτή θα αλλάξει.

Με τον τρόπο αυτό εισέρχονται στο φαύλο κύκλο της κακοποίησης, την οποία υφίστανται για προσωπικούς λόγους, αλλά και για χάρη των παιδιών τους.

Kατηγορίες            

Σωματική από ένα απλό σπρώξιμο έως το χαστούκισμα, το τράβηγμα μαλλιών, την κλωτσιά και μπορεί να φτάσει ως την απόπειρα ανθρωποκτονίας και την ανθρωποκτονία

Ψυχολογική (λεκτική, κοινωνική και οικονομική). δηλαδή κάθε συμπεριφορά που προκαλεί φόβο είτε αυτή απευθύνεται άμεσα στο θύμα ή σε τρίτο πρόσωπο ή απειλή στο θύμα για βλάβη τρίτου προσώπου. Η ψυχολογική εκδηλώνεται σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις είτε αυτοτελώς είτε σε συνδυασμό με άλλες μορφές βίας, με στόχο την αποδυνάμωση και υποταγή του θύματος, τον έλεγχο και τη διατήρηση της εξουσίας. Η ψυχολογικά κακοποιημένη γυναίκα μετατρέπεται σε παθητικό δέκτη των καταστάσεων βιαιότητας του συζύγου της. Εξευτελίζεται καθημερινώς, υποτιμάται η αξία της σαν μητέρα και σύντροφος, ταπεινώνεται μπροστά στα μάτια τρίτων, ακόμη και μπροστά στα παιδιά της.

Την τελευταία κατηγορία συνιστά η σεξουαλική βία. Μέσα στο γάμο και τη συμβίωση τα όρια μεταξύ των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συζύγων/συντρόφων εμφανίζονταν δυσδιάκριτα. Για το λόγο αυτό η έννοια του συζυγικού βιασμού μέχρι και πριν από μερικά χρόνια ήταν ανύπαρκτη, αφού θεωρούνταν ότι στις υποχρεώσεις της συζύγου περιλαμβάνεται η ικανοποίηση του συζύγου.

Μέχρι και το έτος 1970 σε καμία χώρα δεν αναγνωριζόταν ο βιασμός εντός γάμου ως ποινικό αδίκημα, αλλά και τα ίδια τα θύματα δεν μπορούσαν να κατανοήσουν ότι η σεξουαλική βία, που τους ασκούνταν, δεν αποτελούσε μέρος των συζυγικών τους καθηκόντων.

Η διαρκής εκπαίδευση του κοινού με στόχο την αλλαγή των κοινωνικών προτύπων που ευνοούν τη βία μέσα στην οικογένεια και η ευαισθητοποίησή του γύρω από τις επιπτώσεις της βίας στα θύματα και κυρίως στις γυναίκες και τα παιδιά, καθίσταται απολύτως αναγκαία. Η προαγωγή του «αθέατου» αυτού κοινωνικού φαινομένου ως ένα δημόσιο ζήτημα που να αφορά όλους, αναμφισβήτητα θα συμβάλει στη μείωση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας και τη μηδενική ανοχή απέναντι σε αυτήν.

Όταν η γυναίκα καταφέρει να έχει τον έλεγχο της σχέσης, ο άνδρας πειστεί ότι η συμπεριφορά του δεν πρόκειται να γίνει πια ανεκτή και ότι νομικά κινδυνεύει με αυστηρές ποινές, τότε πιθανόν να γίνει μία αλλαγή.

See Also

#468 – Ύπνος, Διατροφή & Διαχείριση Βάρους – Βαγγέλης Ζουμπανέας

Κυρίως όμως χρειάζεται εμείς να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν αξίζουμε να δεχόμαστε την οποιαδήποτε μορφή βίας.

Αυτά και άλλα πολλά συζητάμε με στο podcast της συζήτησης που βρίσκεται κάτω από την εικόνα στο widget του Soundcloud.

Ακούτε επίσης και στις εφαρμογές για κινητά.