#151 – Διατροφή & Ανάπτυξη Του Εγκεφάλου Του Παιδιού – Ελένη Τύμπα
Ελένη Τύμπα – Επίκουρος Καθηγήτρια Αγωγής & Φροντίδας Βρεφών & Νηπίων, ΤΕΙ Ηπείρου
Η ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου ξεκινά από τη μήτρα και συνεχίζει στην πρώιμη μεταγεννητική περίοδο. Η ατομική ανάπτυξη του εγκεφάλου ακολουθεί ένα γενετικό πρόγραμμα το οποίο επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή. Η διατροφή στην πρώιμη ζωή αποδείχθηκε ότι έχει σημαντική επίδραση στη μακροπρόθεσμη υγεία και ανάπτυξη. Η διατροφική στέρηση κατά τη διάρκεια της πρώιμης ζωής έχει δυσμενείς επιδράσεις στη φυσιολογία και τη βιοχημεία του εγκεφάλου και μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.
Η πρώιμη παιδική ηλικία αποτελεί βασικό στάδιο για τη μετέπειτα ζωή του παιδιού. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, εκτός της σωματικής πραγματοποιείται και η πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου, καθώς τίθενται τα θεμέλια για την ανάπτυξη των γνωστικών, κινητικών και κοινωνικό-συναισθηματικών του δεξιοτήτων μέχρι και την ενηλικίωση. Η σωστή διατροφή διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη βέλτιστη λειτουργία του εγκεφάλου. Όταν ένα παιδί σιτίζεται επαρκώς, δημιουργείται η βάση για την ομαλή εγκεφαλική λειτουργία. Διατροφικές ελλείψεις κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ενδεχομένως να επηρεάσουν τις γνωστικές δεξιότητες και τη συμπεριφορά του παιδιού κατά τη διάρκεια των σχολικών ετών και της ενηλικίωσης. Δεδομένου ότι η ταχεία ανάπτυξη του εγκεφάλου εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των πρώτων 2 ετών ζωής, αυτή η περίοδος μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ανεπάρκειες στη δίαιτα.
Τα σύγχρονα δεδομένα αναδεικνύουν πως η διατροφή φαίνεται να αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες ανάπτυξης και ωρίμασης του εγκεφάλου τόσο στη βρεφική όσο και στην παιδική ηλικία. Ειδικότερα, τα λιπαρά οξέα διαδραματίζουν έναν κεντρικό λειτουργικό ρόλο στον ιστό του εγκεφάλου, η έλλειψη σιδήρου προκαλεί διαταραχές στην προσοχή, στη μνήμη και στη συμπεριφορά, ενώ συνδέεται στενά με χαμηλότερους δείκτες νοητικής εξέλιξης. Διαχρονικές μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά με ανεπάρκεια σιδήρου έχουν χαμηλότερη σχολική απόδοση. Επιπλέον, η ανεπάρκεια ψευδαργύρου είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη μνήμη. Μια ανεπαρκής διατροφή συνήθως προκαλεί πολλαπλές ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών. Οι γονείς, καθώς λειτουργούν ως πρότυπα για τα παιδιά τους, καλούνται να τα εκπαιδεύσουν και να ενισχύσουν την υιοθέτηση υγιεινών διαιτητικών συνηθειών, μεριμνώντας για τη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα των τροφίμων.
