#429 – Ο Καρκίνος Του Δέρματος & ο Δερμάιος – Ζωή Απάλλα

Ζωή Απάλλα – PhD, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Δερματολογίας Α.Π.Θ, Β’ Δερματολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου, DERMOMEDICA, Θεσσαλονίκη και Αντιπρόεδρος της ΕΔΑΕ

dermomedica.gr

Show Notes

• Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο κοινός καρκίνος. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα παρατηρείται μια μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων. Η κατάχρηση του ήλιου συνδυαστικά με κληρονομικούς παράγοντες αποτελούν τις βασικές αιτίες καρκίνου του δέρματος.
• Μελάνωμα: είναι ο πλέον κακοήθης όγκος του δέρματος κι ένας από τους πιο επιθετικούς. Προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα της βασικής στιβάδας της επιδερμίδας. Εντοπίζεται κυρίως στο δέρμα αλλά μπορεί να εμφανιστεί και σε βλεννογόνους όπως στον οφθαλμό, τις μήνιγγες και το έντερο. ο μελάνωμα μπορεί να δώσει μεταστάσεις προς λεμφαδένες αλλά και αιματογενώς προς απομακρυσμένα όργανα. Για το λόγο αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση από το δερματολόγο με την κλινική εξέταση, τη δερματοσκόπηση και τελικά τη βιοψία.
• Παρόλο που στο ευρύ κοινό ο καρκίνος του δέρματος είναι συνυφασμένος με το μελάνωμα, στην πραγματικότητα υπάρχουν ακόμη δύο τύποι, οι οποίοι συναντώνται συχνότερα. Πρόκειται για το Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
• Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας δεχόμαστε υπεριώδη ακτινοβολία που αθροίζεται και αφήνει ένα στίγμα στα κύτταρά μας, στην επιδερμίδα μας. Όσα άτομα είναι ανοιχτόχρωμα έχουν μία κληρονομική ευαλωτότητα – ευαισθησία, συγκριτικά με τα άτομα που είναι πιο σκουρόχρωμα. 
• Και οι τρεις τύποι καρκίνου του δέρματος σχετίζονται με την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία. Το Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα έχει την πιο άμεση σχέση με τον ήλιο. Όση περισσότερη ακτινοβολία λαμβάνει κανείς, τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει αναλογικά.
• Σε περίπτωση που εμφανιστεί στο δέρμα μας κάποιο σημάδι που δεν προϋπήρχε, χρώματος καφέ, κόκκινο ή μαύρο και μεγαλώνει γρήγορα, αποτελεί σημαντικό οδηγό σημείο και καλό είναι να απευθυνθούμε σε δερματολόγο.
• Στα παιδιά το μελάνωμα είναι εξαιρετικά σπάνιο. Στα παιδιά μπορεί να εμφανιστούν ιδιαίτερες ελιές (εκ γενετής ή και όχι) που μπορεί να μας μπερδέψουν. Όσα έχουν μία ή και περισσότερες μεγάλες ελιές εκ γενετής, καλό είναι να τις παρακολουθούν και να πραγματοποιήσουν μία απεικόνιση στον δερματολόγο. 
• Οι σπίλοι (ελιές) είναι βλάβες οι οποίες στο μεγάλο τους ποσοστό είναι καλοήθεις. Σε ένα μικρό ποσοστό, όμως, είναι δυνατόν να εξελιχθούν σε πιο επιθετικές βλάβες και, πάρα πολύ σπάνια, στον χειρότερο καρκίνο του δέρματος: το κακόηθες μελάνωμα.
• Για την διάγνωση του μελανώματος και των μελαγχρωματικών βλαβών του δέρματος, χρησιμοποιούνται ειδικές μέθοδοι, όπως δερματοσκόπηση και χαρτογράφηση μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.
• Δερματοσκόπηση: είναι μια ειδική κλινική μέθοδος στην οποία χρησιμοποιείται δερματοσκόπιο, δηλαδή ειδικός φακός υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας που επιτρέπει να βλέπουν οι δερματολόγοι “μέσα” στη βλάβη. Έτσι αξιολογούνται σε πρώτη φάση οι σπίλοι και εξάγονται συμπεράσματα για το αν πρέπει ένας σπίλος να αφαιρεθεί χειρουργικά.
• Χαρτογράφηση σπίλων (ελιών): η μέθοδος αυτή επιτρέπει την ψηφιακή φωτογράφιση περιοχών του σώματος με σκοπό να μπορεί να καταγραφεί και να αξιολογηθεί τυχόν εμφάνιση νέων σπίλων, και επίσης δίνει τη δυνατότητα καταγραφής κάθε σπίλου ξεχωριστά. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι λόγο να κάνουν χαρτογράφηση. 
• Για τους ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση δερματικού καρκίνου, συνιστάται περιοδικός έλεγχος του μεγέθους και της μικροσκοπικής δομής των σπίλων.
• Η ευεργετική επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στην υγεία μας δεν αμφισβητείται όταν η έκθεση γίνεται με σύνεση και μέτρο. Ο ήλιος  όμως είναι επίσης υπεύθυνος για το ηλιακό  έγκαυμα, την φωτογήρανση, τις φωτοαλλεργίες αλλά και πολλά προβλήματα αισθητικής φύσεως όπως οι πανάδες, οι φακίδες και οι ευρυαγγείες. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει προϋπάρχουσες παθήσεις, όπως αυτοάνοσα νοσήματα, φωτοευαίσθητες δερματικές νόσους και φωτοδερματοπάθειες.
• Η έκθεση σε τεχνητές πηγές μαυρίσματος (σολάριουμ) αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο για εμφάνιση τόσο Βασικοκυττατικού καρκινώματος, όσο και μελανώματος.
• Ο ήλιος και η υπεριώδης ακτινοβολία δεν ευθύνονται μόνο για την εμφάνιση καρκίνου, αλλά και για την πρώιμη γήρανση του δέρματος. 
• Για να προστατευτούμε από τον ήλιο θα πρέπει να κυνηγάμε την σκιά όσο πιο πολύ μπορούμε. Ιδιαίτερα τώρα που καλοκαιριάζει θα πρέπει:

1. Να αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες.
2. Να προτιμάμε σκουρόχρωμα ρούχα με μακριά μανίκια, πλατύγυρα καπέλα και γυαλιά ηλίου.
3. Δε θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε το ΑΝΤΗΛΙΑΚΟ μας, το οποίο θα εφαρμόσουμε στο δέρμα τουλάχιστον μισή ώρα πριν εκτεθούμε στον ήλιο. Όταν είμαστε στην ύπαιθρο θα πρέπει να το ανανεώνουμε κάθε δύο ώρες και πάντα μετά την κολύμβηση ή την εφίδρωση μετά άσκηση.

• Η επιλογή του αντηλιακού δεν είναι απλή υπόθεση. Το  αντηλιακό πρέπει να είναι ευρέως φάσματος (να περιλαμβάνει προστασία έναντι της UVA και της UVB), να έχει δείκτη προστασίας  SPF  τουλάχιστον 30 και να επιλέγεται ανάλογα με τον τύπο δέρματος και την ευαισθησία στον ήλιο. Θα πρέπει επίσης να είναι ανθεκτικό στο νερό και να εφαρμόζεται σε σωστές ποσότητες στα διάφορα μέρη του σώματος, μην ξεχνάτε τ’ αυτιά  και τα χείλη.

Links και αναφορές

• Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ)

Και φέτος ο Μάιος αλλάζει όνομα και γίνεται ΔΕΡΜΑΪΟΣ για να μας θυμίζει ότι πρέπει να εξετάζουμε το δέρμα μας για τυχόν αλλοιώσεις ή ύποπτα σημάδια πριν βγούμε ασφαλείς στον ήλιο.

H ΕΔΑΕ πιστή στο ραντεβού της για ακόμη μία χρονιά, είναι εδώ για να ενημερώσει και να εκπαιδεύσει όσο το δυνατόν περισσότερους συνανθρώπους μας για τη σημασία της πρόληψης και ειδικότερα της ετήσιας επίσκεψης στον δερματολόγο για έλεγχο σπίλων ή άλλων σημαδιών.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Ακούστε το podcast “Τα Πάντα για την Αλωπεκία και τα Είδη της” με την Ζωή Απάλλα εδώ. 

Ακούστε κι άλλα επεισόδια με την Ζωή Απάλλα εδώ.

See Also

#470 – Ύπνος και Εγκέφαλος – Δημήτρης Δικαίος

Ακολουθήστε τη Δέσποινα Κανάκογλου στα social media:

Instagram @desp1na_k
Twitter @desp1na_k

Ακολουθήστε το GiatiOxi στα social media:

Facebook
Instagram @giatioxi
Twitter @giati_oxi