Οι Ημικρανίες – Dr. Μιχάλης Βικελής
Δρ. Μιχάλης Βικελής – Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD
Επιστημονικός Σύμβουλος Συλλόγου Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος
Αν και αφορά περισσότερους από ένα εκατομμύριο Έλληνες, η ημικρανία παραμένει μια πάθηση στο περιθώριο της ιατρικής και της κοινωνίας, υποτιμημένη και σχεδόν «αόρατη».
Πολλοί ασθενείς, αν και μπορεί να υποφέρουν για χρόνια, παραμένουν αδιάγνωστοι, ενώ και αυτοί που κάποια στιγμή συμβουλεύονται ιατρό, σπάνια βρίσκονται για καιρό υπό τακτική παρακολούθηση και θεραπεία. Οι ημικρανικοί ασθενείς, αν και η πάθηση τους συγκαταλέγεται στις κορυφαίες παγκοσμίως αιτίες πρόκλησης διαταραχής της φυσιολογικής λειτουργικότητας σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, γίνονται συχνά στόχος αρνητικών σχολίων και πρακτικών στο εργασιακό τους περιβάλλον. Ακόμη και σε ασθενείς με καθημερινή ημικρανία, οι οποίοι πρακτικά είναι πλήρως αδύνατον να εργαστούν, συχνά αμφισβητείται το δικαίωμα της αναρρωτικής άδειας, για να μην μιλήσουμε για αναπηρική, προσωρινή έστω, σύνταξη. Ακόμη και στο στενό οικογενειακό περιβάλλον, πολλές φορές κουράζεται από αυτή την «αόρατη» πάθηση που αναγκάζει κάποιον να μην μπορεί να συμμετάσχει στις φυσιολογικές δραστηριότητες της οικογένειας. «Πάλι ημικρανία έχεις;» «Πάρε ένα παυσίπονο και πάλεψε το…». Πόσες φορές δεν έχουν οι ημικρανικοί ακούσει αυτές τις φράσεις, που δεν προσφέρουν τίποτα άλλο από το να τους γεμίζουν ενοχές και να τους αναγκάζουν να υποφέρουν σιωπηλά, προσποιούμενοι κατά το δυνατόν πως είναι καλά.
Η ημικρανία δεν είναι δύσκολο να διαγνωστεί. Ο τυπικός ασθενής με ημικρανία είναι θηλυκού γένους, στην εφηβεία, τη νεαρή ή τη μέση ενήλικο ζωή. Σαφώς όμως, και πολλοί άνδρες πάσχουν από ημικρανίες, ενώ το πρόβλημα της παιδικής ημικρανίας, με έναρξη ακόμη και στην πρώτη σχολική ηλικία αναδεικνύεται τα τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα. Ο πόνος της ημικρανίας μπορεί να εντοπίζεται σε οποιοδήποτε σημείο του κεφαλιού ή και στον αυχένα, χωρίς απαραίτητα να αφορά το μισό κρανίο. Τα τυπικά συνοδά συμπτώματα της δυσανεξίας σε φως και ήχους, η ναυτία ή και ο εμετός υπάρχουν στις περισσότερες, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Οι κρίσεις συνήθως είναι μεγάλης έντασης. Σε κάποιους ασθενείς εμφανίζονται λίγες φορές το χρόνο, ενώ σε κάποιους μπορεί να εμφανίζονται αρκετές φορές κάθε εβδομάδα. Όταν το ιστορικό είναι τυπικό και πληρούνται συγκεκριμένα διαγνωστικά κριτήρια, δεν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις. Μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου και αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης και ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα, είναι κατά κανόνα αχρείαστα.
Αν και δεν είναι δυνατή η πλήρης ίαση από την ημικρανία, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απολύτως εφικτή η ουσιαστική ανακούφιση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί με ειδικά αντι-ημικρανικά αναλγητικά παυσίπονα, αλλά με μεθόδους προληπτικών θεραπειών, φαρμακευτικών και μη. Μη φαρμακευτικές θεραπείες, με ουσίες που διαθέτουν κάποιο βαθμό τεκμηρίωση της αντι-ημικρανικής τους δράσης, όπως το μαγνήσιο, η βιταμίνη Β2, το συνένζυμο Q10 και άλλες, επίσης χρησιμοποιούνται συχνά, καθώς οι ουσίες αυτές συστήνονται από κατευθυντήριες οδηγίες έγκυρων επιστημονικών εταιρειών, όπως η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας. Μάλιστα, καθώς πολλοί ασθενείς δείχνουν προτίμηση σε μη φαρμακευτικές θεραπείες, τα συμπληρώματα αυτά αποτελούν ιδανική λύση, σε σχέση με άλλες, μη τεκμηριωμένες θεραπείες. Στις νεότερες μεθόδους προληπτικής θεραπείας της ημικρανίας συγκαταλέγονται ιατρικές συσκευές, η χρήση της βοτουλινικής τοξίνης σε ασθενείς με χρόνια ημικρανία και η νέα γενιά μονοκλωνικών αντισωμάτων.
