#247 – Το Μεγαλείο της Ανθρώπινης Φωνής – Σπύρος Σακκάς

Σπύρος Σακκάς – Διεθνής Έλληνας λυρικός τραγουδιστής (βαρύτονος)
O Σπύρος Σακκάς, σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών με τον Κίμωνα Τριανταφύλλου και τη Μαρίκα Καλφοπούλου, αποφοιτώντας με Α΄ Βραβείο (1955-64). Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα θεωρίας και πιάνου. Συνέχισε σπουδές φωνητικής στο Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ (1963-67). Ερμήνευσε περισσότερα από 500 σύγχρονα μουσικοθεατρικά έργα, 200 εκ των οποίων σε πρώτες παγκόσμιες παρουσιάσεις. Έργα συνέθεσαν γι’ αυτόν σημαντικοί δημιουργοί όπως οι Ιάννης Ξενάκης (Πολύτοπον, Αΐς κ.ά.), Τζων Κέιτζ, Γιώργος Απέργης, Γιάννης Χρήστου, Βόλφγκανγκ Ριμ, Θόδωρος Αντωνίου, Μιχάλης Αδάμης, Τζορτζ Κραμπ κ.ά. Τραγούδησε σε πολλές σκηνές της Ευρώπης και συνέπραξε με διάσημες ευρωπαϊκές ορχήστρες και αρχιμουσικούς. Ως στενός συνεργάτης του Μάνου Χατζιδάκι από το 1961, ερμήνευσε επανειλημμένα και ηχογράφησε τραγούδια του. Εμφανίστηκε στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ηχογράφησε τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου. Μεταξύ 1973-75 δίδαξε τραγούδι στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και στο PCPA της Καλιφόρνια (Ωδείο Παραστατικών Τεχνών Ειρηνικού). Ανάλογα εργαστήρια έχει διευθύνει σε πανεπιστημιακά κολλέγια των Η.Π.Α. Το 1985 ίδρυσε το Εργαστήρι Φωνητικής Τέχνης. Υπήρξε επικεφαλής του Δημοτικού Ωδείου Πειραιά. Διαθέτει πλούσια δισκογραφία. Έκανε μουσικοθεατρικές παραγωγές σε Δελφούς (1996, 1997), Βόλο (1996), Θεσσαλονίκη (1997). Συνεργάστηκε ως σκηνοθέτης στις πρώτες παρουσιάσεις από την ΕΛΣ των έργων Προφορική προδοσία του Μαουρίτσιο Κάγκελ (1994-95) και Η μάσκα του κόκκινου του Δημήτρη Μαραγκόπουλου (1998-99). Κατά το διάστημα 1976-90, ερμήνευσε στην ΕΛΣ τους ρόλους Κονρουά [Ο Κονρουά και οι κόπιες του, του Περικλή Κούκου], Άνδρας [Η φωτιά του Γιώργου Σισιλιάνου], Παπαγκένο [Ο μαγικός αυλός/Die Zauberflöte], Ο φυλακισμένος, στην ομώνυμη όπερα του Νταλλαπίκκολα, Μητέρα της Λουίτζια [Το μπουλούκι/Le convenienze ed inconvenienze teatrali], Πέτρος Σκουπάς [Χαίνζελ και Γκρέτελ/Hänsel und Gretel], Οττόνε [Η στέψη της Ποππαίας/La incoronazione di Poppea].
Μερικά από αυτά που συζητήσαμε:
- Τι είναι το μέταλλο της φωνής
- Η φωνή που βγάζει το βρέφος
- Η φωνή, το σώμα και το συναίσθημα
- Πώς επηρεάζει το τραγούδι τη συναισθηματική μας κατάσταση
- Γιατί μιλάμε για τη Maria Callas
Show notes
- Στην φωνητική υπάρχουν οι εξής κατηγορίες:
- Υψίφωνος (τενόρος, σοπράνο): Μεσόφωνος (για τις γυναίκες), βαρύτονος (για τους άντρες)
- Μπάσο: Κοντράλτο (για τις γυναίκες), βαθύφωνος (για τους άντρες).
- Η όπερα λέγεται αλλιώς μελόδραμα και αποτελείται από άριες, δηλαδή μονολόγους.
- Το πρώτο χάρισμα που μας δίνεται είναι η φωνή. Αν ένα βρέφος δεν βγάλει φωνή μέσα στο πρώτο λεπτό από τη γέννηση του, είχε πεθάνει. Με τον ήχο που βγάζει το μωρό όταν βγαίνει από την κοιλιά της μητέρας του, ανοίγουν οι κυψελίδες του και αρχίζουν να λειτουργούν οι πνεύμονες. Αναπνέει, επομένως, εξαιτίας αυτής της πρώτης φωνής.
- Στο ηλιακό πλέγμα βρίσκεται ένα όργανο το οποίο οι αρχαίοι έλληνες ονόμαζαν “φρην”. Κατά τη γέννηση μας το όργανο αυτό πιέζεται και παράγει έναν ήχου ο οποίος έχει μέσα του όλα τα φωνήεντα. Παράγουμε, στην ουσία, όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο ήχο.
- Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με την ίδια φωνή, το ίδιο αναπνευστικό, τις ίδιες φωνητικές χορδές, βγάζουν τον ίδιο ήχο. Αυτό δηλώνει την ισότητα μας. Οι μετέπειτα ταυτοποιήσεις της φωνής είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα για να σταματήσει να υπάρχει αυτή ακριβώς η ισότητα.
- Η φωνή είναι και ένα εργαλείο αποσυμπίεσης και εκτόνωσης του σώματος.
- Το βασικότερο για έναν ηθοποιό ή έναν τραγουδιστή είναι να καταφέρνει να εκφράζει συναισθήματα και να αγγίζει τους άλλους μέσα από την φωνή του.
- Αυτό έκανε τη Μαρία Κάλλας τόσο ιδιαίτερη, το ότι δεν ήταν τραγουδίστρια όπερας, ήταν τραγωδός. Κράτησε από τη μια την τεχνική του belcanto, και σε αυτό προσέθεσε το δράμα της αρχαίας τραγωδίας.
Links και αναφορές
- Μάνος Χατζιδάκις
- Μαρία Κάλλας
- Luciano Pavarotti
- Al Pacino
- Benedict Cumberbatch
- Ian McKellen
- Charles Dance
- Κατίνα Παξινού
- Δημήτρης Μητρόπουλος
- Αλέξης Μινωτής
*Το επεισόδιο ηχογραφήθηκε πριν την πανδημία