#112 – Το Σύνδρομο του Peter Pan – Γεωργία Κιζιρίδου

Γεωργία Κιζιρίδου – Εξελικτική Σχολική Ψυχολόγος

email: georgiakiz@yahoo.gr

Show Notes

See Also

#483 – Τραύμα και Ντροπή – Έλενα Καραγεωργίου

• Το σύνδρομο του Peter Pan είναι ένα σύγχρονο σύνδρομο, που τείνει να γίνει διαχρονικό, βγαλμένο από το παραμύθι του Τζέιμς Μπάρι, καθώς ο ήρωας του παραμυθιού -ο γνωστός σε όλους ως “Peter Pan”- προσωποποιεί τις συμπεριφορές των ανθρώπων.
• Το σύνδρομο δεν είναι επίσημα αναγνωρισμένο ως ψυχοπαθολογική κατάσταση, δεδομένου ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν το κατατάσσει στις ψυχικές διαταραχές. Περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1983 από τον ψυχολόγο Dan Kiley.
• Το σύνδρομο εκδηλώνεται και στα δύο φύλα, ωστόσο τα στατιστικά δείχνουν ότι οι άνδρες είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε αυτό.
• Συνήθως, αφορά σε άτομα εξαρτημένα από άλλους, άτομα που δεν έχουν αναπτύξει τις απαιτούμενες δεξιότητες για να αντιμετωπίσουν την ενήλικη ζωή και αρνούνται (συνειδητά ή ασυνείδητα) να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα ότι μεγαλώνουν.
• Ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ενηλίκων σε δυτικού τύπου κοινωνίες ανταποκρίνεται σε αυτό το πρότυπο ανώριμης συμπεριφοράς
• Σύμφωνα με όλες τις ψυχολογικές έρευνες, οι υπερπροστατευτικοί γονείς (που όμως υποτιμούν και παράλληλα έχουν υπερβολικές προσδοκίες από το παιδί),  δείχνει να είναι βασική αιτία που ένα άτομο εκδηλώνει το συγκεκριμένο σύνδρομο.
• Τυπικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι: η αδυναμία λήψης ευθυνών, η αδυναμία δέσμευσης και τήρησης υποσχέσεων, η υπερβολική φροντίδα για την εξωτερική εμφάνιση, η έμφαση στην καλοπέραση, οι ανησυχίες για τα επίπεδα αυτοεκτίμησης (το οποίο όμως δε γίνεται αντιληπτό, καθώς φαινομενικά το άτομο δείχνει υπερβολικά “ανεξάρτητο”), ο φόβος για τη μοναξιά και η έλλειψη ανοχής στην κριτική. Οι άνθρωποι αυτοί τείνουν να είναι μελαγχολικοί, παρόλο που δίνουν την ψευδαίσθηση πως είναι ανέμελοι.
• Όσον αφορά τις ερωτικές του σχέσεις, ένα άτομο με συμπεριφορά Peter Pan αλλάζει διαρκώς συντρόφους, καθώς αναζητά πάντοτε, είτε κάποιο νεότερο σε ηλικία, είτε μία πιο ενθουσιώδη κατάσταση, είτε μια ευκολότερα διαχειρίσιμη κατάσταση. Γενικότερα, αναζητά οτιδήποτε μπορεί να περιλαμβάνει ενθουσιασμό και ταυτόχρονα έλλειψη προβληματισμού. Όταν μια σχέση φτάνει σε σημείο που απαιτεί δεσμεύσεις και ανάληψη ευθυνών, είναι ώρα για τον Peter Pan να επιστρέψει στη Χώρα του Ποτέ!
• Συμπληρωματικά προς το “Σύνδρομο του Peter Pan” υπάρχει και το “Σύνδρομο της Wendy”. Το δεύτερο αφορά σε γυναίκες που φέρονται σαν μαμάδες στο σύντροφό τους ή σε ανθρώπους που βρίσκονται στο κοντινό τους περιβάλλον. Η Wendy στηρίζει τον Peter Pan και λύνει όλα τα προβλήματα που αυτός δεν μπορεί. Χωρίς τη Wendy δεν μπορεί να υπάρξει Peter Pan. Η Wendy είναι αυτή που παίρνει όλες τις αποφάσεις και αναλαμβάνει όλες τις ευθύνες του συντρόφου της, επιβεβαιώνοντας με τον τρόπο αυτό την αναξιοπιστία του.
• Τα άτομα που εκδηλώνουν συμπεριφορές τύπου Peter Pan ή Wendy κρύβουν ένα ναρκισσιστικό τραύμα και χαρακτηρίζονται από άγνοια για την ύπαρξη του προβλήματος και δεν αναγνωρίζουν ότι είναι μέρος της νοσηρής αυτής κατάστασης. Επομένως, η σωστή ψυχολογική διαχείριση και η θεραπεία αποτελεί λύση, όχι μόνο για το άτομο που εκδηλώνει τα σημάδια του συνδρόμου αλλά και για τον/την σύντροφο και τον οικογενειακό περίγυρο.

Links και αναφορές

• Τα φιλαράκια (Friends, 1994-2004)
• The Peter Pan Syndrome – Men Who Have Never Grown Up Paperback, Dan Killey
• Alfie (2004)
• Sex and the City (1998-2004)

Ακούστε και άλλα podcast με την Γεωργία Κιζιρίδου εδώ.