#378 – Τα Διαμάντια – Αλέξανδρος Σεργουλόπουλος
Αλέξανδρος Σεργουλόπουλος – Γεμολόγος, Αδαμαντολόγος
Το διαμάντι αποτελεί την πλέον περιεκτική μορφή του άνθρακα. Aποτελείται αποκλειστικά από άνθρακα, εξαιρουμένης της ύπαρξης στη δομή του πολύ μικρών ποσοτήτων ιχνοστοιχείων, όπως το βόριο, το άζωτο κ.α.
Το διαμάντι είναι εντελώς διαφορετικό από το γραφίτη, ορυκτό το οποίο αποτελείται και αυτό αποκλειστικά από άνθρακα. Κατά συνέπεια γιατί το διαμάντι είναι η σκληρότερη μορφή ύλης, σε αντίθεση με το γραφίτη που είναι εξαιρετικά μαλακός; Γιατί το διαμάντι είναι διαφανές, ενώ ο γραφίτης αδιαφανής; Ποιός είναι ο λόγος που καθιστά το διαμάντι μοναδικό;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα βρίσκονται στην κρυσταλλική δομή του διαμαντιού. Στην ιδιαίτερη δηλαδή διάταξη των ατόμων του άνθρακα. Ενας κρύσταλλος είναι στερεό σώμα το οποίο σχηματίστηκε από την επαναλαμβανόμενη διάταξη των δεσμών των ατομικών στοιχείων από τα οποία αποτελείται. Εξ’ αιτίας της απλής, συμμετρικής και επαναλαμβανόμενης εσωτερικής δομής τους, συχνά οι κρύσταλλοι εμφανίζουν γεωμετρικά διαταγμένες εξωτερικές έδρες.
Το διαμάντι είναι το σκληρότερο γνωστό υλικό. Ως σκληρότητα ενός υλικού ορίζεται η ικανότητά του να ανθίσταται στη τριβή. Ο ορυκτολόγος Friedreich Mohs διαμόρφωσε μία κλίμακα ορυκτών από το 1 έως το 10. Κάθε ορυκτό μέλος της κλίμακας χαράζει το προηγούμενο και χαράσεται από το επόμενο. Το διαμάντι στη κλίμακα του Mohs κατέχει τον αριθμό 10 και το ορυκτό τάλκης τον αριθμό 1. Λόγω του τρόπου επιλογής της η κλίμακα αυτή δεν είναι γραμμική. Δηλαδή το διαμάντι δεν είναι 10 φορές σκληρότερο από τον τάλκη. Σύγκριση της κλίμακας του Mohs με τη γραμμική κλίμακα Knoop φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Η σκληρότητα δεν είναι η μοναδική ιδιότητα της ανθεκτικότητας ενός ορυκτού. Η σχετική αντίσταση στο θραυσμό αποτελεί μία άλλη ιδιότητα των ορυκτών. Το διαμάντι παρόλο που είναι το σκληρότερο γνωστό υλικό, είναι αρκετά ευαίσθητο στο θραυσμό και θραύεται σχετικά εύκολα εάν υποστεί απότομο κτύπημα.
Τα 4 C
Carat (Βάρος)
Τα κατεργασμένα διαμάντια κατατάσσονται σύμφωνα με τέσσερις παράγοντες, γνωστούς ως τα τέσσερα C, από το αρχικό του κάθε παράγοντα στην αγγλική γλώσσα. Αυτοί είναι το βάρος σε καράτια (carat weight), το χρώμα (color), την καθαρότητα (clarity) και την κοπή (cut).
Το βάρος σε καράτια είναι ενδεχομένως ο κυριότερος παράγοντας κατάταξης, καθότι είναι αναμενόμενο ένα μεγαλύτερο διαμάντι να κοστίζει περισσότερο από ένα μικρότερου βάρους.
Τα διαμάντια, καθώς και οι λοιποί πολύτιμοι λίθοι έχουν ως μονάδα μέτρησης του βάρους τους το καράτι (συμβολισμός ct) που είναι ίσο με 0,2 γραμμάρια. Δύο διαμάντια του αυτού βάρους έχουν όμως διαφορετικές τιμές οι οποίες εξαρτώνται επίσης από το χρώμα, την καθαρότητα και την κοπή. Κατά τη ζύγιση των διαμαντιών απαιτείται ιδιαίτερη ακρίβεια, καθότι ακόμη και μικρό κλάσμα του καρατιού επηρεάζει σημαντικά την τιμή τους. Έχει συμφωνηθεί ότι το βάρος των διαμαντιών εκφράζεται με ακρίβεια δύο δεκαδικών σημείων (π.χ 1,34 ct, ή 0,54 ct κ.ο.κ)
Color (Χρώμα)
Τα διαμάντια αξιολογούνται χρωματικά σύμφωνα με το πόσο περισσότερο άχρωμα είναι. Με εξαίρεση τα χρωματιστά διαμάντια, τα περισσότερα διαμάντια που απαντώνται στη φύση έχουν λιγότερο ή περισσότερο ίχνη κίτρινου ή καφέ χρώματος. Η κλίμακα χρωματικής κατάταξης ξεκινά με το γράμμα D της αγγλικής αλφαβήτου (παντελής απουσία χρώματος) και με προοδευτική παρουσία κίτρινου χρώματος καταλήγει στο Z.
Clarity (Καθαρότητα)
Εξ’ αιτίας του τρόπου δημιουργίας τους στα βάθη της γης, τα διαμάντια εμπεριέχουν ξένα σώματα, γνωστά ως έγκλειστα. Διαμάντια τα οποία είναι απαλλαγμένα εκλείστων είναι σπάνια και κατά συνέπεια η παρουσία ή όχι εγκλείστων επηρεάζει την τιμή τους. Η αξιολόγηση των εγκλείστων πραγματοποιείται με μεγέθυνση 10Χ.
Υπάρχουν 11 κατηγορίες καθαρότητας.
- Flawless (FL) και Internally Flawless (IF): Μη ορατά έγκλειστα από έμπειρο αδαμαντολόγο με μεγέθυνση 10Χ
- Very, Very Slightly Included (VVS1 και VVS2): Πολύ μικρά έγκλειστα, πολύ δύσκολο να εντοπιστούν από έμπειρο αδαμαντολόγο με μεγέθυνση 10Χ
- Very Slightly Included (VS1 και VS2): Πολύ μικρά έγκλειστα, δύσκολο να εντοπιστούν από έμπειρο αδαμαντολόγο με μεγέθυνση 10Χ
- Slightly Included (SI1 και SI2): Μικρά έγκλειστα, τα οποία εντοπίζονται εύκολα από έμπειρο αδαμαντολόγο με μεγέθυνση 10Χ
- Imperfect (I1, I2 και I3): Έγκλειστα τα οποία εντοπίζονται πολύ εύκολα από έμπειρο αδαμαντολόγο με μεγέθυνση 10Χ και ενδεχομένως επηρεάζουν την διαύγεια του διαμαντιού
VVS2:
VS2:
SI2:
I2:
Cut (Κοπή)
Η ακρίβεια των 58 εδρών της κοπής ενός διαμαντιού επηρεάζει σε υπερθετικό βαθμό την τελική εμφάνισή του. Παρόλο που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναλυθούν οι παράμετροι οι οποίοι συντελούν στην κοπή του διαμαντιού, θεωρείται οτι οι κύριοι παράγοντές της είναι τρεις: η λαμπρότητα (η συνολική ποσότητα του φωτός που ανακλάται από το διαμάντι), ο διασκεδασμός (η ανάλυση του λευκού φωτός στα χρώματα της ίριδας) και το “σπιθοβόλημα” (οι ζωηρές μικρές ανακλάσεις που παρατηρούνται κατά την κίνηση του διαμαντιού).
Το στρογγυλό σχήμα είναι αυτό πού επικρατεί περισσότερο. Παρόλα αυτά καρδιόσχημα, αχλαδόσχημα, τριγωνικά σχήματα κ.α., γίνονται ολοένα και περισσότερο δημοφιλή.
